Το Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, με ευθύνη του ΥΠΑΙΘ- που δεν πήρε επαρκή μέτρα για την ασφαλή λειτουργία των σχολείων και την προστασία της υγείας μαθητών και εκπαιδευτικών - λειτούργησε με τηλεκπαίδευση 8 μήνες, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Η τηλεκπαίδευση επέφερε απουσία κοινωνικοποίησης, πλήρη αποσχολειοποίηση των μαθητών , μαθησιακά κενά και ψυχοκοινωνικές συνέπειες στο μαθητικό πληθυσμό. Με την επανέναρξη της λειτουργίας των σχολείων καταγράφεται μεγάλη αύξηση σε περιστατικά βίας στο σχολικό περιβάλλον. Εντάσεις, τσακωμοί ακόμα και βιαιοπραγίες μεταξύ μαθητών είναι καθημερινά φαινόμενα στα σχολεία μας. Ανάλογα μεγάλη ένταση καταγράφεται και από μαθητές και από γονείς που αρκετές φορές επιτίθενται φραστικά ή και σωματικά σε διευθυντές και εκπαιδευτικούς.
Είναι γνωστό σε όλους το περιστατικό στις αρχές Δεκεμβρίου σε ΕΠΑΛ της Αττικής, με καθηγητή να χειροδικεί σε μαθήτρια και να καταγράφεται από κινητό τηλέφωνο μαθητή. Το συμβάν προβλήθηκε ιδιαίτερα από τα ΜΜΕ, ενώ ο καθηγητής απολύθηκε με συνοπτικές διαδικασίες. Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα στην υπεράσπιση του εαυτού του και στην απολογία. Δεν χωρά αμφιβολία ότι οι εκπαιδευτικοί πρέπει να διατηρούν την ψυχραιμία τους, ακόμα και στις πιο απαιτητικές καταστάσεις και να αποτελούν ζωντανό παράδειγμα επίλυσης των διαφορών με πολιτισμένους τρόπους. Γι αυτό, η χειροδικία στη μαθήτρια είναι μία μεμπτή και καταδικαστέα πράξη. Ωστόσο, το συγκεκριμένο συμβάν εμπεριέχει κι άλλες μεμπτές πράξεις, όπως τη βιντεοσκόπησή του και τη διαρροή του από μαθητές, την επίθεση στον καθηγητή, πιθανόν και με καρέκλα (εκεί το βίντεο σταματάει ή κόβεται) και την καταστροφή του αυτοκινήτου του καθηγητή από μαθητές. Μεμπτή είναι και η εκμετάλλευση του συμβάντος από τα ΜΜΕ, για λόγους τηλεθέασης ή – ακόμα χειρότερα – καλλιέργειας κλίματος εναντίον των εκπαιδευτικών γενικά.Όλα αυτά δεν τα αναφέρουμε για να δικαιολογήσουμε την καταδικαστέα ενέργεια του καθηγητή. Ωστόσο, το περιστατικό δεν έτυχε των αρμοζουσών και προβλεπομένων διαδικασιών. Δεν υπήρξε ΕΔΕ, ενώ η παραβατική συμπεριφορά των εμπλεκόμενων μαθητών έμεινε στο απυρόβλητο. Η απόλυση του εκπαιδευτικού εντός 24ωρου δημιουργεί σοβαρούς προβληματισμούς, τόσο για τη νομιμότητά της, όσο και για την εφαρμογή παρόμοιων πρακτικών και σε άλλες περιπτώσεις. Επιπλέον, το ότι ο εκπαιδευτικός ήταν αναπληρωτής έκανε ‘’ευκολότερη’’ τη διαδικασία, θυμίζοντας πως οι αναπληρωτές είναι από όλες τις απόψεις μια πιο ευάλωτη κατηγορία συναδέλφων. Δεν μπορούμε, επίσης, να μην επισημάνουμε τα ευμενή, από συστημικά ΜΜΕ, σχόλια για την ‘’άμεση αντίδραση’’ της υπουργού, σαν να είναι ιδεατή κατάσταση να μην τηρούνται οι νόμιμες διαδικασίες.
Πρέπει, όμως, να κατανοήσουμε ότι οι συνθήκες διδασκαλίας στο Ελληνικό σχολείο δεν είναι εύκολες, ούτε για τους διδασκόμενους, ούτε για τους διδάσκοντες. Επίσης, ότι το μεγάλο διάστημα τηλεκπαίδευσης συνέβαλε ακόμη περισσότερο στην απομάκρυνση των παιδιών από τη μαθητική τους ιδιότητα. Και εάν για την εμφάνιση της πανδημίας δεν φταίει η κυβέρνηση, οπωσδήποτε φταίει για το ότι δεν πήρε μέτρα, όπως η μείωση του αριθμού των μαθητών ανά τάξη. Η προϋπάρχουσα παραβατικότητα στα σχολεία, ως συνέπεια των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών που διαρκώς χειροτερεύουν, αυξάνεται τρομακτικά, λόγω των συνθηκών της πανδημίας.
Οι εκπαιδευτικοί καλούμαστε, μέσα σε ένα εξαιρετικά ανασφαλές εργασιακό περιβάλλον, να αντιμετωπίσουμε μία νέα θλιβερή και δύσκολα διαχειρίσιμη κατάσταση, αποτέλεσμα της αδιανόητης αδιαφορίας του ΥΠΑΙΘ, χωρίς καμία απολύτως υποστήριξη. Απαιτούμε από το ΥΠΑΙΘ, αντί να μετακυλίει το πρόβλημα στις πλάτες των εκπαιδευτικών, να αναλογιστεί επιτέλους τις ευθύνες του και να πάρει μέτρα αντιμετώπισης των παιδαγωγικών και ψυχοκοινωνικών συνεπειών της πανδημίας στα παιδιά, οι οποίες θα επηρεάσουν μακροπρόθεσμα το σύνολο της κοινωνίας.
Απαιτούμε:
- Προσλήψεις ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών σε κάθε σχολείο.
- Αντισταθμιστικά μέτρα, υποστηρικτικές δομές για την αντιμετώπιση της βίας, των μαθησιακών κενών και της πιθανής σχολικής διαρροής. Καμπάνια κατά της βίας, δημιουργία Παρατηρητηρίου για τη σχολική βία και τηλεφωνικής ή/και διαδικτυακής συμβουλευτικής υπηρεσίας για εκπαιδευτικούς, γονείς και μαθητές.
- Εισαγωγή προγραμμάτων πρόληψης της βίας, που ενισχύουν τις κοινωνικές, συναισθηματικές και επικοινωνιακές δεξιότητες των μαθητών, σε σταθερή βάση.
- Εκσυγχρονισμό της υφιστάμενης νομοθεσίας προς την κατεύθυνση της θεσμικής προστασίας εκπαιδευτικών και μαθητών.
- Επιμόρφωση του συνόλου των εκπαιδευτικών στην αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού και κάθε μορφής βίας.
- Το ΙΕΠ να στείλει σαφείς, επιστημονικές και αποτελεσματικές παιδαγωγικές οδηγίες, αφού πρώτα καταγράψει τις υφιστάμενες μαθησιακές και ψυχοκοινωνικές συνέπειες της πανδημίας.
- Μέτρα φύλαξης των σχολικών μονάδων.
- Αύξηση κονδυλίων για σκοπούς πρόληψης και αντιμετώπισης του προβλήματος.
Η ΟΛΜΕ έχει ήδη ζητήσει συνάντηση με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΙΘ, παρουσία και του ΙΕΠ, προκειμένου να κατατεθούν και να συζητηθούν οι προτάσεις αντιμετώπισης των περιστατικών βίας στα σχολεία. Η εξάλειψη της βίας προϋποθέτει τη λήψη σοβαρών, σταθερών και μακροπρόθεσμων μέτρων και όχι τακτικές επικοινωνιακής πολιτικής.
ΓΙΑ ΤΟ Δ.Σ.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΣΟΦΙΑ ΚΑΝΕΛΛΟΥ ΗΛΙΑΣ ΛΕΚΚΑΣ